Większa ochrona ofiar i surowsze kary dla sprawców
W sobotę 14 stycznia przed zamojskim ratuszem odbyła się konferencja prasowa, w której udział wzięli Wiceminister Sprawiedliwości dr Marcin Romanowski oraz Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Janusz Kowalski. Tematem spotkania było zagadnienie ochrony osób dotkniętych przemocą domową (tzw. ustawa antyprzemocowa).
Nowa wersja ustawy antyprzemocowej 2.0., została przyjęta przez Sejm 13 stycznia i jest kontynuacją przepisów z 2020 roku. Założenia ustawy czynią ją bardzo nowoczesną na tle prawodawstwa europejskiego. Nowy pakiet rozwiązań wzmacnia ochronę osób dotkniętych przemocą.
W 2020 r. przyjęto ustawę, która wprowadziła do polskiego systemu prawnego narzędzia pozwalające służbom na bezzwłoczną reakcję na przemoc domową, poprzez zastosowanie wobec sprawcy tej przemocy nakazu natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Dzięki tym przepisom Policja i Żandarmeria Wojskowa, w wypadku zagrożenia życia lub zdrowia osoby dotkniętej przemocą, mogą natychmiast izolować na okres 14 dni sprawcę przemocy od domowników. Nakaz lub zakaz są skutecznym środkiem zapewnienia ochrony osobom krzywdzonym. Od początku obowiązywania ustawy tj. od 30 listopada 2020 r. do 31 grudnia 2022 r. wydanych zostało 8 723 nakazów lub zakazów. W 2021 r. wydano ich 3 531, zaś w roku 2022 r. już 4 960. Obserwujemy więc tendencję wzrostową.
Osoba dotknięta przemocą ma również prawo wystąpić do sądu rejonowego o zobowiązanie osoby stosującej przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie jej zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Jeżeli wcześniej był wydany nakaz lub zakaz, osoba dotknięta przemocą może domagać się zabezpieczenia tj. przedłużenia nakazu lub zakazu na czas trwania postępowania w sądzie. Postanowienie sądu jest bezterminowe, obowiązuje do czasu jego uchylenia lub zmiany.
„Dziś zakończył się etap prac sejmowych nad ustawą, która jest kolejnym krokiem w kierunku wzmocnienia ochrony osób dotkniętych przemocą domową. Uchwalona 1 grudnia 2022r. ustawa o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, wprowadza rozwiązania, które umożliwią izolowanie osób stosujących przemoc domową, gdy stwarzają one zagrożenie dla życia lub zdrowia innych osób, także poza wspólnie zajmowanym mieszkaniem” – wyjaśnił wiceminister Romanowski.
Policja i Żandarmeria Wojskowa otrzymają uprawnienia, by wydać wobec takiego sprawcy natychmiastowy:
- zakaz zbliżania się osoby dotkniętej przemocą na odległość ustaloną w metrach;
- zakaz kontaktowania się z osobą dotkniętą przemocą domową, czyli zakaz kontaktowania się z nią zarówno osobiście, jak i na odległość, czyli np. mailowo, sms-em;
- zakaz wstępu do miejsca pracy, na teren szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej i artystycznej oraz do obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą domową oraz przebywania na ich terenie.
Zakazy te będą mogły zostać orzeczone także przez sąd cywilny, którego kompetencje będą szersze. Sąd będzie mógł wydać zakaz kontaktowania się, gdy mamy do czynienia z tzw. stalkingiem, gdy sprawca przemocy domowej nęka swą ofiarę za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość, wzbudzając u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia albo w istotny sposób narusza jej prywatność. Zakazem wstępu sąd będzie mógł objąć także miejsca, w których osoba dotknięta przemocą zwykle lub regularnie przebywa.
Ustawa uwzględnia także zobowiązania płynące z Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych sporządzonej dnia 13 grudnia 2006 r. w Nowym Jorku, w zakresie zagwarantowania osobom z niepełnosprawnościami dostępu do wymiaru sprawiedliwości poprzez wprowadzenie do procedury karnej szczególnego trybu przesłuchiwania osób, u których występują zaburzenia psychiczne, zaburzenia rozwojowe, zakłócenia zdolności postrzegania i odtwarzania postrzeżeń, a w jej ramach, o ile zajdzie taka potrzeba, stosowania komunikacji wspomagającej lub alternatywnej.
Rozwiązania ustawy wzmacniają standard prawa w zakresie dostępu informacji, w tym osób do 18 roku życia oraz osób nieporadnych ze względu na wiek lub stan zdrowia. Wprowadzone zostaną pouczenia napisane prostym językiem, a wspomniane grupy o szczególnych potrzebach otrzymają dodatkowo dostęp do wyjaśnień ich praw i obowiązków. Zostaną wprowadzone także informacje co do przebiegu, sposobu i warunków przesłuchania dla osób poniżej 18 roku życia i osób przesłuchiwanych w trybach szczególnych. Pouczenia, wyjaśnienia, informacje, będą one mogły być opisowe lub graficzne.
Dwa cymbały się spotkały !!