Ministerstwo Obrony Narodowej, Instytut Pamięci Narodowej, Zamojski Dom Kultury oraz Stowarzyszenie WEST, zapraszają na wydarzenie „ I zawsze zwycięstwo musiało Ich być… – widowisko muzyczno-filmowe dedykowane pamięci Hieronima Dekutowskiego „Zapory” i jego podkomendnych”, które odbędzie się 18 września w sali widowiskowej Zamojskiego Domu Kultury. Początek o godzinie 18:00. Wstęp na wydarzenie jest wolny.
Wydarzenie odbywa się pod honorowym patronatem prezydenta Miasta Zamościa Andrzeja Wnuka. Nowy Kurier Zamojski jest patronem medialnym widowiska.
Program widowiska to artystyczno-dokumentalna opowieść o życiu i szlaku bojowym tytułowego bohatera. Hieronim Dekutowski prawdopodobnie walczył z Niemcami już w kampanii wrześniowej, wśród obrońców Lwowa. Później przedarł się do Polskich Sił Zbrojnych we Francji, zaś po jej klęsce – do Wielkiej Brytanii. Jako jeden z elitarnych Cichociemnych – został zrzucony do okupowanej Polski w nocy 16 na 17 września 1943 r., gdzie rozpoczął służbę w Armii Krajowej. W jej strukturach stworzył najliczniejszy na Lubelszczyźnie oddział partyzancki typu lotnego, toczący zwycięskie boje zarówno z Niemcami, jak i później z Sowietami. To legendarny bohater Lubelszczyzny, w tym oczywiście Zamojszczyzny, gdzie szczególnie wsławił się ocaleniem wielu mieszkańców od niemieckiej akcji wysiedleńczej.
Projekt artystyczny, który realizuje Stowarzyszenie WEST powstał w 2019 r., jako efekt współpracy między Instytutem Pamięci Narodowej a zespołem wokalno-aktorskim „Sonanto”, specjalnie na 70. rocznicę rozstrzelania Hieronima Dekutowskiego i jego najbliższych podkomendnych. Premiera widowiska miała miejsce dokładnie w dniu ww. okrągłej rocznicy – 7 marca 2019 r. w Teatrze Polskim w Warszawie.
Plany organizacji całej trasy koncertowej szlakiem bojowym „Zaporczyków” przerwała w 2020 roku pandemia. Do koncepcji powrócono w 2022 roku, dzięki wsparciu uzyskanemu ze środków Ministerstwa Obrony Narodowej na organizację kolejnych wydarzeń, a także pozyskaniu zgody na prezentację widowiska od jego producenta – Instytutu Pamięci Narodowej. Dzięki temu pierwsze z wydarzeń, planowanych na lata 2022 i 2023 zaplanowano właśnie w Zamościu. Kolejne odbędą się w Janowie Lubelskim, Tarnobrzegu, Bełżycach, Lublinie i Rzeszowie.
