Jak inaczej opowiedzieć o festiwalu, którego przyjacielem jest Wiesław Myśliwski, a laureatem Nagrody Człowiek Słowa w tym roku – Marian Turski. Patronem – Miron Białoszewski. Festiwal Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie to spotkanie wielu światów, których łączy słowo i ufność wobec języka. „(…) Wszystko jest w języku. To język ustanawia świat” – ten cytat Mistrza był mottem tegorocznej edycji Festiwalu, wybrzmiał w Apelu Szczebrzeskiego.
Echa wydarzeń, spotkań, debat wybrzmiewają jeszcze wyraźnie i mocno, ale faktem jest że 8. edycja Festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie jest już historią. Podsumowanie nagromadzonych przez tydzień wrażeń i doświadczeń festiwalowych nie jest łatwe. Niech sposobem będzie skupienie na niezaprzeczalnie ważnych momentach. Do niech z pewnością trzeba zaliczyć przyznanie Wiesławowi Myśliwskiemu przez samorząd Szczebrzeszyna Tytułu Honorowego Obywatela Miasta. Tę informację publiczność nagrodziła owacją na stojąco. Wiesław Myśliwski – pierwszy honorowy obywatele miasta, mówi o nim, że jest miastem symbolicznym:
- To tu do II wojny światowej mieszkała ludność trzech wiar, czego pomnikiem są trzy świątynie, nie mówiąc, że to tu znajduje się jeden z najstarszych i największych cmentarzy Żydów polskich. Ale jest miastem symbolicznym również współcześnie – jego niezwykła nazwa stałą się miarą języka polskiego, której Jan Brzechwa użył do sformułowania najtrudniejszego zdania w polszczyźnie. Nic więc dziwnego, że tutaj od kilku lat odbywa się największy festiwal literatury polskiej, a tym samy, że Szczebrzeszynowi nadano zasłużenie miano Stolicy Języka Polskiego. Już kilka miast przyznało mi tytuł honorowego obywatela, ale ten tytuł przyznany mi przez władze Szczebrzeszyna jest dla mnie najbardziej niespodziewany – takie słowo skierował Wiesław Myśliwski do publiczności Festiwalu, jego organizatorów i gospodarzy miasta. Podczas Festiwalu odbyło się spotkanie poświęcone książce ze zbiorem wywiadów i mów Wiesława Myśliwskiego: „W środku jesteśmy baśnią”. Autor został też laureatem pierwszej edycji Nagrody „Człowiek Słowa” w 2017 roku. Laureacie to także: Maja Komorowska, Urszula Kozioł, Tadeusz Sobolewski i ks. Prof. Michał Heller. W tym roku tytuł „Człowieka Słowa” Rada festiwalu przyznała Marianowi Turskiemu, który podczas spotkania prowadzonego przez prof. Iwonę Hofman powiedział, co dla niego dziś jest najważniejsze w życiu:
– Każdy z nas, tak sądzę, w różnych etapach swojego życia ma jakieś cele ideowe, priorytety, to co wybrałby, gdyby miał wybierać. Między przywiązaniem do jednej wspólnoty, drugiej czy trzeciej. Jeśli jest członkiem wielu wspólnot – to wtedy wybiera, to co uznaje za najważniejsze. Te priorytety w moim życiu zmieniały się. Zmieniały się wraz – być może – z utratą złudzeń. (…) Po tych wszystkich priorytetach: wiary, patriotyzmu, celów społecznych to w życiu osobistych najbardziej liczą się przyjaźnie. Dzięki nim człowiek może coś zdziałać. To, że może polegać na kimś i że inni mogą polegać na tobie – to, przynajmniej w mojej ocenie, jest najważniejsze – powiedział Marian Turski na festiwalowym spotkaniu, w które wsłuchana była publiczność festiwalowa, potem długo oklaskująca słowa gościa. To spotkanie było jednym z najbardziej wyczekiwanych, na których skupienie publiczności na tym co dzieje się na scenie osiągał najwyższy poziom. Tak jak i na wielu innych, jak chociażby pisarek z Ukrainy Oksaną Zabużko czy Tamarą Dudą, których twórczość jest mostem do zrozumienia sytuacji wojennej w ich kraju.
- edycja Festiwalu Stolica Języka Polskiego to spotkania społeczności dla której literatura, jeżyk polski, kultura to wartości, które są spoiwem. Coroczna obecność tak licznej publiczności z całego kraju jest dowodem, że takie festiwale są potrzebne i mają swoich odbiorców.
– Festiwal wspaniały, absolutnie unikatowy i jedyny w swoim rodzaju. Jeśli raz znajdziemy się w tym magicznym miejscu o takiej porze – wracać będziemy wciąż…. – piszę na Fanpage festiwalu Justyna Kaczmarczyk.
– Wspaniała edycja, bardzo dużo interesujących spotkań, wielu ciekawych Ludzi. Do zobaczenia za rok – to komentarz zostawiony przez Joannę Makarę Nowak.
- (…) dziękujemy za tak fantastyczną stolicę. Za rozwijanie pasji czytania u dzieci, za piękne wykłady. Do zobaczenia za rok – dodaje Kasia Gomuła.
Festiwal jest możliwy dzięki wielu ogniwom: partnerom, sponsorom, zespołowi organizującemu, kuratorom poszczególnych pasm, gościom. To spora grupa przedstawicieli, samorządów, biznesu, świata kultury, którzy chcą stworzyć wartościową propozycję, z której chce korzystać wielu. I dobrze, bo „Całą nadzieja w literaturze” – jak głosi festiwalowy napis, który zauważy każdy kto wjeżdża do Szczebrzeszyna.
Organizator Festiwalu to Fundacja Sztuki Kreatywna Przestrzeń – jej prezes i pomysłodawca Festiwalu – Piotr Duda dziękował wszystkich za udział i wsparcie 8 edycji FSJP:
– Bardzo dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że ta edycja była unikalna, wyjątkowa. Dziękujemy, za wszystkie słowa, które do nas spływają. Dziękuję twórcom, którzy przyjęli zaproszenie do Szczebrzeszyna. Przed nami 9. edycja. Mogę powiedzieć, że odbędzie się w tym pięknym miejscu – nad rzeką w Szczebrzeszynie. Patronem przyszłej edycji będzie Sławomir Mrożek. Czuję, że już wszyscy tęsknimy za tą kolejną edycja. A ja mogę tylko zaprosić Państwa i jeszcze raz podziękować mecenasom, którzy zechcieli nas wesprzeć – powiedział Piotr Duda. Organizatorzy wystosowali też prośbę do wszystkich dla których rozwój Festiwalu jest ważny, żeby na adres poczta@stolicajezykapolskiego.pl napisali swoje uwagi, przemyślenia dotyczące Festiwalu.
– Chcemy cały czas ten festiwal tworzyć dla Was wspólnie, tak, żeby jego program był ciekawy, wartościowy. Liczymy na wasze głosy i obecność w przyszłym roku – powiedział Piotr Duda.
Apel Szczebrzeski – 8. edycja Festiwalu Stolica Języka Polskiego:
„Ufam językowi. Wszystko jest w języku. To język ustanawia świat”. Zdania te wypowiedział w Szczebrzeszynie Wiesław Myśliwski, od pierwszej edycji uczestnik Festiwalu Stolica Języka Polskiego i Honorowy Przewodniczący Rady Programowej.
Kiedy się w nie wsłuchamy uważnie, stają się też przestrogą. Język może bowiem ustanawiać również zły świat.
Musimy zatem chronić polszczyznę przed zatruwaniem jej złem, wrogością, pogardą, nienawiścią do innych ludzi, innych narodów.
Dbajmy o taki język polski, który buduje zaufanie między ludźmi. Sprzeciwiajmy się polszczyźnie, która dąży do niszczenia więzi między ludźmi.
Wszystko jest w języku. W języku, który my tworzymy. Bo ufamy i chcemy zawsze ufać językowi polskiemu.
Rada Festiwalu Stolica Języka Polskiego
Fot. Agnieszka Wróbel i Wojtek Lembryk
