W 2024 roku mija 40 lat działalności morskiej w Zamościu i na Zamojszczyźnie. Została ona zapoczątkowana w 1984 r., kiedy to w Argentynie, w Buenos Aires, odbył się chrzest statku m/s „Ziemia Zamojska” (2 lutego 1984 r.). Uroczystość podniesienia bandery, zorganizowana przez Polską Żeglugę Morską w Szczecinie, miała miejsce 17.09.1984 r. Z Zamościa wzięło w niej udział 850 osób, które reprezentowały różne zakłady pracy, szkoły, organizacje społeczne. Wówczas też podpisany został akt patronacki o współpracy między Polską Żeglugą Morską, a miastem Zamość i ówczesnym województwem zamojskim. Dokument ten podpisali Ryszard Karger, dyrektor naczelny PŻM i wojewoda zamojski Marian Wysocki. Przewodniczącym Rady Patronackiej został wicewojewoda Stanisław Binięda.
Od tego czasu, aż po dzień dzisiejszy trwa działalność morska inicjowana przez Zamojską Grupę Morską; odbywały się i nadal trwają liczne spotkania z matkami chrzestnymi – Janiną Gąsiorowską i Aleksandrą Zamoyską. Spotkania te dotyczą przede wszystkim problematyki morskiej, ale także konieczności ochrony przyrody i opieki nad zwierzętami. Do Zamościa przyjeżdżali też marynarze oraz przedstawiciele Polskiej Żeglugi Morskiej, Ligi Morskiej i Rzecznej, Akademii Morskiej w Szczecinie. Dzieci i młodzież uczestniczyły w ogólnopolskich konkursach pod nazwą „Młodzież na morzu” organizowanym przez instytucje morskie, zdobywając w nim czołowe miejsca. Największe sukcesy zdobywali uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 3 im. E. Orzeszkowej, Zespołu Szkół Społecznych im. Unii Europejskiej oraz wychowankowie Bursy Międzyszkolnej nr 2 w Zamościu. W wielu miejscach powstały koła, sale i kąciki morskie. W Szkole Podstawowej nr 3 w Zamościu utworzono klasę morską. Założyła ją ówczesna dyrektor Maria Duławska, a jej otwarcia dokonała w czerwcu 1986 r. Irena Szewińska matka chrzestna statku „Janusz Kusociński”. SP nr 3 kontynuowała i kontynuuje dalej działalność morską dzięki zaangażowaniu kolejnych osób zarządzających placówką Teresy Sołowiej oraz obecnej dyrektor Marii Mołdoch. Do dzisiaj pięknie pracuje tam koło „wilczków morskich” prowadzone przez nauczycielkę Annę Stabińską.
Wiele można się też dowiedzieć o morzu w Bursie Międzyszkolnej nr 2 w Zamościu. Tę działalność wzorowo prowadzi tam od wielu lat razem z młodzieżą dyrektor tej placówki i członek Zamojskiej Grupy Morskiej Waldemar Leszczyński. Jacek Podkościelny – podróżnik i geograf z Zespołu Szkół Społecznych im. Unii Europejskiej w Zamościu przez pięć lat przygotowywał młodzież do udziału w konkursie „Młodzież na morzu”, zawsze z największym sukcesem – pierwszym miejscem.
Za aktywną działalność na rzecz popularyzacji wiedzy morskiej zostały do Zamościa przekazane trzy kotwice, a największa z nich (7,5-tonowa ze statku „Ziemia Zamojska” znajduje się na Rynku Solnym w Zamościu. Dwie mniejsze w Bursie nr 2 i SP nr 3. Młodzież zamojska – absolwenci Akademii Morskiej w Szczecinie pływają też po morzach i oceanach całego świata. W 2019 roku, w Książnicy Zamojskiej, powstała kolekcja książek o tematyce morskiej, której zasób liczy obecnie blisko 170 egz., podarowanych m.in. przez instytucje morskie oraz sympatyków morza. W Zamościu znajduje się rondo gen. Józefa Hallera, wielkiego patrioty i człowieka, który dokonał 10 lutego 1920 r. zaślubin Polski z morzem, wrzucając do wód Bałtyku platynowy pierścień ufundowany przez Polaków z Gdańska. 10 lutego 2023 r., za wzorową 40-letnią działalność morską w naszym mieście Prezydent Andrzej Wnuk odebrał w Pucku Pierścień Generała Hallera – najwyższe odznaczeniu Ligi Morskiej i Rzecznej. Pierścień wręczył Andrzej Królikowski, kapitan ż.w., prezes Zarządu Krajowego Ligi Morskiej i Rzecznej, a ufundowała go Polska Żegluga Morska na wniosek Krajowego Klubu Matek Chrzestnych statków PŻM.
Cała działalność morska została udokumentowana w kilku tomach kroniki, a ponadto wiele materiałów i dokumentów przekazujemy do Archiwum Państwowego w Zamościu. Zamojska Grupa Morska czyni też starania o salę morską, gdzie mają być umieszczone różne eksponaty zebrane przez Zamojska Grupę Morską. Archiwum Państwowe w Zamościu w zakresie dokumentowania tej działalności jest niezwykle pomocne.
2 lutego 2024 r. spotkaniem matki chrzestnej statku m/s „Ziemia Zamojska” Janiny Gąsiorowskiej z dziećmi z Przedszkola nr 8 w Zamościu, zorganizowanym w Książnicy Zamojskiej, rozpoczęto obchody jubileuszu 40-lecia działalności morskiej. Podobne spotkania miały również miejsce w Przedszkolu nr 13 i Szkole Podstawowej nr 7 w Zamościu.
Zamojska Grupa Morska będzie świętować jubileusz do 29 września, kiedy to obchodzony jest Światowy Dzień Morza, organizując konkursy, spotkania, wystawy. Grupa przygotowuje także eksponaty do sali morskiej i zaprasza do korzystania ze zgromadzonej w Książnicy Zamojskiej kolekcji książek morskich.
Wszelkie informacje dotyczące uroczystości jubileuszowych można uzyskać również telefoniczne (tel. 609 924 651).
