Jeżeli pracuje się jako programista, warto rozważyć otworzenie własnej firmy. Trzeba jednak zapoznać się ze szczegółami takiego przedsięwzięcia. Ogólnie rzecz biorąc, istnieją dwie możliwości: jednoosobowa działalność gospodarcza albo utworzenie spółki, chociażby cywilnej. Druga opcja jest znacznie korzystniejsza, kiedy pragnie się zaangażować wspólnika lub wspólników. Zobacz, jak najprościej otworzyć firmę, a także o czym trzeba koniecznie pamiętać.
Własna firma programistyczna – jak ją założyć?
W tego typu kwestiach najlepiej polegać na treści obowiązujących przepisów. Warto więc odwoływać się bezpośrednio do regulacji, które zawarto w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Artykuł 2 wspomnianego dokumentu określa działalność gospodarczą jako zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.
Programista nie zawsze posiada bezwzględny obowiązek rejestracji działalności. Na przykład przychód ze sprzedawania rozmaitych aplikacji w App Store traktowany jest jako wynikający z praw majątkowych, wobec czego nie wiąże się z taką koniecznością. W każdym przypadku trzeba jednak zastanowić się, czy założenie firmy nie stanie się bezpieczniejszą możliwością, która pozwoli wykazać osiągane zarobki.
Jak programista może założyć działalność gospodarczą?
Istnieje kilka istotnych kwestii, jakie powinno się rozważyć przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej. Mowa tu chociażby o wyborze formy opodatkowania, czy też o dylemacie odnośnie rejestrowania się lub nie do VAT.
Krok pierwszy – rejestracja przedsiębiorstwa
Rejestrowanie działalności gospodarczej polega na wypełnieniu, a następnie złożeniu w dowolnym urzędzie gminy lub miasta wniosku CEIDG-1. Taka czynność nie podlega obowiązkowi uiszczania żadnych opłat. Da się to zrobić na kilka sposobów:
- telefonicznie,
- osobiście,
- listem poleconym,
- przez Internet.
Ostatnia forma wymaga oczywiście posiadania profilu zaufanego albo podpisu elektronicznego. Wspomniany wniosek stanowi również podanie o nadanie koniecznych do funkcjonowania firmy numerów NIP i REGON. Jeżeli potrzebna jest pomoc, warto poszukać jej na stronie internetowej https://www.ifirma.pl/rejestracja-firmy.
Krok drugi – wybór formy opodatkowania
Kiedy dokonuje się rejestracji działalności gospodarczej, należy zdecydować się na konkretną formę opodatkowania. Dokonuje się tego na druku CEIDG-1. Dostępne są następujące opcje:
- podatek liniowy (19%),
- opodatkowanie według skali podatkowej (18% albo 32%) – umożliwia korzystanie z ulg podatkowych i rozliczanie się z małżonkiem,
- ryczałt ewidencjonowany (usługi związane z programowaniem objęte są zwykle stawką 17%) – uniemożliwia rozliczanie kosztów prowadzenia działalności, więc mało który programista decyduje się na tę formę.
Warto skorzystać z profesjonalnej księgowości, na przykład za pośrednictwem Ifirma, która oferuje księgowość dla programistów: https://www.ifirma.pl/ksiegowosc-dla-programistow.
Poza tym osoby, jakie planują wykonywać usługi dla byłego pracodawcy (takie, które świadczyły, kiedy były zatrudnione na umowę o pracę) w pierwszym roku prowadzenia firmy nie mogą zdecydować się na ryczałt oraz podatek liniowy. Samozatrudniony programista nie ma również możliwości skorzystania z opcji karty podatkowej.
Krok trzeci – Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Kiedy już złoży się w odpowiednim urzędzie formularz CEIDG-1, to ma się zaledwie 7 dni na rejestrację jako płatnik składek w ZUS. Da się to zrobić:
- osobiście,
- przez portal pue.zus.pl.
Proces ten można zapoczątkować wnioskiem ZUS ZUA, jeżeli mowa o rejestracji do składek społecznych oraz składki zdrowotnej albo ZUS ZZA, kiedy chodzi jedynie o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym (ma to miejsce w sytuacji pozostawania zatrudnionym na umowę o pracę i zarabiania minimalnej krajowej – wtedy składki społeczne opłaca pracodawca).
Programista będący początkującym przedsiębiorcą, w tym również wspólnikiem spółki cywilnej, posiada opcję skorzystania przez okres 2 lat z ulgi w opłacaniu składek, zwanej ZUSem preferencyjnym. Taka możliwość jest jednak niedostępna, jeśli:
- programista
- w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej
- prowadził firmę,
- programista zamierza
- wykonywać działalność dla byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach umowy o pracę albo spółdzielczego stosunku pracy czynności z zakresu wykonywanej działalności gospodarczej.
Osoby, jakie są zatrudnione na pełen etat i rejestrują firmę, w której uzyskują przynajmniej minimalną krajową, nie płacą pełnych składek ZUS, a jedynie składkę zdrowotną, jaka dla przykładu w 2017 roku wynosiła 297,28 złotych
A co z podatkiem VAT?
Rozpoczynający działalność gospodarczą przedsiębiorcy mogą zostać zwolnieni z podatku VAT. Zwolnienia dzielą się na:
- przedmiotowe – ze względu na rodzaj działalności,
- podmiotowe – ze względu na wysokość przychodu.
Rejestracja do VAT może być jednak opłacalna, zwłaszcza programistom, którzy pracują z firmami zarejestrowanymi do VAT, generują koszty, jakie umożliwiają odliczenie podatku VAT albo świadczą usługi przede wszystkim podmiotom zagranicznym. Wymaga ona złożenia w urzędzie skarbowym formularza VAT-R.
Jeśli mowa o świadczeniu usług podmiotowi zagranicznemu, zarejestrowanemu do podatku unijnego, trzeba zarejestrować się w Polsce jako podatnik VAT-UE. Taka sytuacja występuje chociażby przy współpracy z firmą Apple.
Gdzie można prowadzić działalność gospodarczą?
Programista może zdecydować się na prowadzenie działalności w:
- prywatnym lub wynajmowanym mieszkaniu,
- wirtualnym biurze,
- wynajętym lokalu biurowym.
Kiedy rejestruje się firmę, to razem z wnioskiem o wpisanie do CEIDG należy złożyć oświadczenie o posiadaniu tytułu prawnego do nieruchomości, jakich adresy zostały wskazane na formularzu rejestracyjnym. Jeżeli programista planuje prowadzić działalność w wynajmowanym mieszkaniu, powinien przedłożyć umowę najmu i zgodę właściciela na takie przedsięwzięcie.
Koszty związane z samozatrudnieniem
Zdecydowanie się na działalność gospodarczą wiąże się z wieloma kosztami, niekiedy dosyć znacznymi. Przykładowe opłaty to chociażby:
- prowadzenie księgowości,
- składki i podatki,
- opłaty urzędowe,
- czynsz i media, niekiedy wynajem biura,
- abonament za telefon i internet,
- marketing,
- prowadzenie firmowego rachunku bankowego.
Przedsiębiorca może wliczyć w koszty tylko wydatki, jakie bezpośrednio wiążą się z firmą, co musi udowodnić w trakcie kontroli. Powinny być one udokumentowane, na przykład fakturą.
Działalność gospodarcza – podsumowanie
Niejeden programista obawia się prowadzenia firmy ze względu na to, że takie działanie wydaje się bardzo skomplikowane. Jednakże tak naprawdę większość czasu to szukanie informacji odnośnie poszczególnych aspektów tego typu przedsięwzięcia. Samo składanie dokumentów jest bardzo proste, zwłaszcza jeżeli korzysta się w tym celu z internetowych formularzy.
