Przez prawie 8 lat jako środowisko skupione wokół Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro przygotowaliśmy wiele rozwiązań chroniących najsłabszych. To między innymi tzw. ustawa antyprzemocowa 1.0; ustawa antyprzemocowa 2.0; ustawa o kuratorach, ustawa o ochronie i resocjalizacji nieletnich; ustawa o tzw. rejestrze pedofilów, podwyższenie kar w Kodeksie karnym. I wiele innych.
Dzięki temu kończymy z pobłażaniem wobec najbrutalniejszych przestępców. Przerywamy spiralę strachu i niepewności ofiar przemocy domowej. Chronimy dzieci przed pedofilami.
„Wprowadzone przez nas zmiany miały charakter prekursorski i historyczny. Jesteśmy doceniani na arenie międzynarodowej za wprowadzane rozwiązania, a nasze rozwiązania są traktowane jako przykład do naśladowania dla innych krajów.”
Ale nasza praca trwa nadal. Nadal dokonujemy pionierskich, historycznych zmian!
Od wielu miesięcy pracowaliśmy nad kompleksową regulacją, aby uzupełnić system ochrony dzieci przed przemocą. Przeanalizowaliśmy luki w systemie, postulaty wielu środowisk zajmujących się problematyką ochrony dzieci przed przestępstwem i przemocą. Pracowaliśmy z wybitnymi ekspertami, prawnikami, psychologami, socjologami.
Projekt ustawy to pierwszy w Polsce akt prawny, który kompleksowo odnosi się do tematyki ochrony małoletnich.
Oto najważniejsze rozwiązania tej historycznej ustawy:
Analiza przypadków krzywdzenia dzieci
Musimy być mądrzy przed szkodą. W projekcie wprowadzamy ustawowy obowiązek Serious case review – analizę przypadków krzywdzenia dzieci ze skutkiem śmiertelnym czy ciężkim uszkodzeniem ciała. Zostanie powołana specjalna Komisja ekspertów, która będzie miała za zadanie zbadać każdy przypadek gdzie zmarło dziecko albo doznało ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Wszystko to po to, Żeby zidentyfikować, jaka instytucja, jaka procedura zawiodła – żebyśmy wyciągali wnioski i poprawiali system. Już teraz od kilku miesięcy Instytut Wymiaru Sprawiedliwości prowadzi takie badania.
„Musimy być mądrzy przed szkodą. Już teraz od kilku miesięcy Instytut Wymiaru Sprawiedliwości prowadzi takie badania. Inni dyskutują, my pracujemy. Teraz wprowadzamy formalny obowiązek analizy takich spraw na przyszłość”
Standardy Ochrony Małoletnich w instytucjach
Projekt wprowadza postulowany od wielu lat obowiązek posiadania procedur skutecznego reagowania w sytuacji podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, czyli tzw. Standardy Ochrony Małoletnich.
„Musimy mieć pewność, że dzieci są bezpieczne w miejscach, gdzie przebywają – w szkole, w klubie sportowym, w innych miejscach gdzie dzieci spędzają czas.”
Kwestionariusz oceny
Wprowadzamy kwestionariusz oceny, czy zachodzi zagrożenie dla życia lub zdrowia dziecka. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy domowej przewiduje możliwość zabrania dziecka z rodziny, jeśli dzieje mu się krzywda.
Wprowadzamy kwestionariusz oceny, czy zachodzi zagrożenie dla życia lub zdrowia dziecka, aby z jednej strony uniknąć bezpodstawnych ingerencji w życie rodzinne, ale żeby przede wszystkim zobowiązać pracowników do starannego przeanalizowania sytuacji dziecka i podjęcia decyzji o zabrani dziecka, jeśli zagrożenie jest rzeczywiste. Takie narzędzie z powodzeniem sprawdziło się w przydatku tzw. ustawy antyprzemocowej 1.0 przy ocenie, czy sprawca przemocy zagraża życiu lub zdrowiu domowników i w konsekwencji musi natychmiast opuścić mieszkanie. Opieramy się na sprawdzonych instrumentach.
System kontroli
Tzw. rejestr pedofilii powoduje, że osoby które popełniły przestępstwa na tle seksualnym wobec dzieci nie mogą pracować z dziećmi. Instytucje pracujące z dziećmi maja obowiązek sprawdzania swoich pracowników w rejestrze. Projekt wprowadza system kontroli, czy instytucje zobowiązane do sprawdzania swoich pracowników w rejestrze pedofili wypełniają ten obowiązek należycie. Wzmacniamy również sankcje za nierealizowanie tego obowiązku. Dodatkowo wprowadzamy analogiczny obowiązek kontroli cudzoziemców zatrudnianych w Polsce.
Reprezentant praw dziecka
Pokrzywdzone przestępstwem dziecko potrzebuje dobrze przygotowanego i zaangażowanego w ich sprawy reprezentanta w ich sprawach w prokuraturze czy przed sądem. Obecnie, jeśli żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka w postępowaniach sądowych (bo np. rodzic jest podejrzany o krzywdzenie dziecka), dziecko reprezentuje tzw. kurator procesowy, którym może być radca prawny lub adwokat. Wzmacniamy przepisy regulujące status takiego reprezentanta dziecka, jakie powinien mieć kompetencje, dookreślamy jego obowiązki, ustalamy zasady przyznawania wynagrodzeń
Reprezentant osoby niepełnosprawnej
Osoby z niepełnosprawnością częściej niż inni stają się ofiarami przestępstw. Uzupełniamy przepisy dotyczące kuratora osoby niepełnosprawnej: wskazujemy wyraźnie kiedy taki kurator powinien zostać wyznaczony, regulujemy procedurę jego wyboru, jakie ma obowiązki.
Szkolenia dla sędziów rodzinnych
Wprowadzamy obowiązek szkoleń dla sędziów rodzinnych z zakresu psychologii i komunikacji z dzieckiem.
„W tzw. ustawie antyprzemocowej 2.0 wprowadziliśmy obowiązek szkolenia co 4 lata dla sędziów z wydziałów karnych, którzy wysłuchują dzieci w przyjaznych pokojach. Teraz rozszerzamy ten obowiązek na sędziów rodzinnych.”
Wysłuchanie dziecka w sprawach rodzinnych
Dziecko powinno być w sposób empatyczny i odpowiedni do wieku wysłuchane. Projekt wprowadza przepisy regulujące wyczerpująco procedurę wysłuchania dziecka, poprzez wskazanie osób uczestniczących w czynności, miejsca wysłuchania, przesłanek wysłuchania oraz warunków w jakich ma się odbywać.
Ochrona przed sprawcą
Osoby pokrzywdzone przestępstwem nawet po latach nie mogą być zaskakiwane faktem, że sprawca przestępstwa opuścił zakład karny i wraca do tej samej miejscowości. Projekt gwarantuje osobom pokrzywdzonym przestępstwami o ciężkim charakterze oraz osobom małoletnim prawo do uzyskania informacji w sytuacji, gdy skazany sprawca popełnionego na ich szkodę przestępstwa, odbywający karę pozbawienia wolności, ma zostać zwolniony.
Strategie przeciwko przemocy i przestępczości seksualnej wobec dzieci
Ministerstwo Sprawiedliwości wspólnie z kilkudziesięcioma innymi instytucjami (w tym m.in. Policja, straż Graniczna, NASK, Ministerstwo Cyfryzacji, Rodziny, Edukacji i Nauki, Sportu) przygotowała oparty na międzynarodowym standardzie WeProtect Global Alliance Krajowy Plan przeciwdziałania przestępczości przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletnich na lata 2023-2026. Projekt ustawy zobowiązuje do utworzenia Zespołu, którego zadaniem będzie monitorowanie wdrożenia tego planu i opracowanie kolejnych – w zakresie ochrony dzieci przed przemocą.
„Projekt Krajowego Planu Działania jest aktualnie w konsultacjach społecznych i uzgodnieniach międzyresortowych i będzie – mam nadzieję szybko – przyjęty przez Radę Ministrów. Kończymy z sektorowością i imposybilizmem. Wprowadzamy najwyższe standardy ochrony dzieci przed przestępstwami na tle seksualnym. Bardzo dziękuje wszystkim instytucjom zaangażowanym w przygotowanie tego Krajowego Planu działania. Bez współpracy nie byłoby to możliwe, to nasz wspólny sukces. To przede wszystkim ogromne wsparcie w ochronie dzieci”
Razem podejmujemy działania na rzecz ochrony dzieci. Jasno mówimy – koniec z krzywdzeniem dzieci. Chronimy dzieci!
(materiał nadesłany)
