Po 150 latach od zaginięcia, w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie, odnalazł się oryginalny akt lokacyjny Zamościa z 10 kwietnia 1580 r. 20 czerwca 2022 r. dokument został przewieziony do Archiwum Państwowego w Zamościu. Uroczyste przekazanie dokumentu nastąpi 1 lipca 2022 r. w sali Consulatus w Ratuszu.
Akt lokacyjny Zamościa został podpisany przez Jana Zamoyskiego 10 kwietnia 1580r. 12 czerwca 1580r. dokument został potwierdzony przez króla Stefana Batorego. Do 1811 roku akt był przechowywany w zamojskim ratuszu, później w Szczebrzeszynie, a od 1843 w archiwum lubelskim. W latach 80. XIX wieku akt lokacyjny Zamościa zaginął w nieznanych okolicznościach. Jedna z hipotez mówi o tym, że po likwidacji archiwum lubelskiego był przewieziony do Wilna. W 2021 roku w Archiwum Narodowym w Krakowie dokonano sensacyjnego odkrycia. Aleksander Korolewicz, kierownik oddziału akt miasta Krakowa, podczas katalogowania dokumentów, które miały trafić do nowej siedziby placówki, natrafił na oryginalny akt lokacyjny Zamościa.
20 czerwca 2022 r. dokument został przewieziony do Archiwum Państwowego w Zamościu.
-Zamknięta skrzynia, ubezpieczenie, monitoring, pełna ochrona – zachowaliśmy wszelkie środki bezpieczeństwa, aby ten najcenniejszy w dziejach Zamościa dokument powrócił szczęśliwie do domu. – poinformowało za pośrednictwem Facebooka Archiwum Państwowe w Zamościu.
Uroczyste przekazanie dokumentu nastąpi 1 lipca 2022 r. w sali Consulatus w Ratuszu.
