Dzień Samorządu Terytorialnego obchodzony jest corocznie 27 maja, w rocznicę pierwszych wolnych wyborów, które odbyły się do organów gmin w 1990 r. Z tej okazji Fundacja Wolności przyjrzała się pracy radnych miast grodzkich z naszego województwa – Białej Podlaskiej, Chełma, Lublina i Zamościa w okresie od początku kadencji do bieżącego miesiąca.
Obecność na sesjach i aktywność w głosowaniach
Najwięcej głosowań na sesjach opuszczają radni i radne z Chełma (średnia frekwencja wynosi tam 84%). Najmniej Ci z Białej Podlaskiej (śr. frekwencja 94%). W poszczególnych miastach są osoby, które nie opuściły (prawie) żadnego głosowania. Najwięcej takich osób jest w Zamościu, bo aż 5: Szczepan Kitka, Janusz Kupczyk, Piotr Błażewicz, Krzysztof Sowa oraz Zdzisław Wojtak. W Białej Podlaskiej 100% frekwencję mają: Jan Adam Jakubiec, Bogusław Broniewicz i Franciszek Ostrowski. W Chełmie i Lublinie tylko pojedynczy radni mogą pochwalić się podobnym wynikiem: Piotr Popiel z Lublina i Irena Machowicz z Chełma. Zdecydowanie negatywnie wyróżnia się radny Piotr Malinowski z Chełma, który opuszcza co drugie głosowanie.
Radni z Chełma opuszczają najwięcej sesji. Gdyby zrobić listę radnych miast grodzkich z największą absencją w posiedzeniach rady to 13 pierwszych miejsc zajęliby radni z Chełma (na 92 badane osoby ogółem). Tutaj warto dodać, że Rada Miasta Chełm liczy 23 radnych. Na szczęście jest też pozytywny przykład – radny Longin Bożeński nie opuścił żadnej sesji. Równie wysoką obecnością na sesjach mogą się pochwalić po radni:
- w Białej Podlaskiej: Franciszek Ostrowski, Jan Adam Jakubiec, Rafał Wlizło, Bogusław Broniewicz,
w Zamościu: Jolanta Fugiel, Piotr Błażewicz, Krzysztof Sowa, Janusz Kupczyk.
w Lublinie aż 21 nie opuściło żadnej sesji, a 6 opuściło jedną sesję.
Obecność na komisjach
Bardzo podobnie sytuacja wygląda pod względem obecności na komisjach. Gdybyśmy zrobili listę radnych miast grodzkich z największą absencją w posiedzeniach komisji to 9 pierwszych miejsc zajęliby radni z Chełma (na 92 badane osoby ogółem). Najwięcej nieobecności ma Ryszard Dżaman z Chełma, który opuścił 49 z 184 chełmskich komisji. Średnio każdy radny z Białej Podlaskiej, Zamościa i Chełma opuścił po 4-5 posiedzeń komisji. Radny z Chełma – 17. Ponownie ta średnia jest większa, niż rekordziści z innych miasta. Warto przy tym jednak odnotować, że chełmski Longin Bożeński nie opuścił żadnej komisji. Podobnym wynikiem mogą się pochwalić: Anna Korolczuk z Białej Podlaskiej; Krzysztof Sowa, Zdzisław Wojtak, Wiesław Nowakowski i Adam Pawlik z Zamościa oraz: Dariusz Sadowski, Marcin Nowak, Jarosław Pakuła i Stanisław Kieroński z Lublina.
Narzędzia pracy radnego: interpelacje
Istotnym narzędziem pracy radnego są interpelacje. W Białej Podlaskiej i Chełmie narzędzie to praktycznie nie jest wykorzystywane. W Białej Podlaskiej interpelacje składał Dariusz Litwiniuk (13 razy) i Marek Dzyr (raz). Pozostali radni nie składali ich wcale. W Zamościu interpelacje składało 8 radnych. Najwięcej złożyli: Sławomir Ćwik (8 razy) oraz Agnieszka Klimczuk (7 razy). Znacznie częściej z tej formy działania korzystali radni w Chełmie. Tam żadnej interpelacji nie złożył tylko Piotr Malinowski. Najwięcej złożyli: Mariusz Kowalczuk (44 razy) i Dariusz Grabczuk (33 razy). Średnio chełmscy radni złożyli po 15 interpelacji. Prawie dwa razy wyższy jest ten wskaźnik w Lublinie, gdzie radni złożyli średnio 27 interpelacji. Żadnej nie złożyli: Zdzisław Drozd, Jarosław Pakuła i Jadwiga Mach. Rekordzista, Stanisław Brzozowski, złożył ich 267. Kolejny Marcin Nowak złożył 87.
Radni składają projekty uchwał
Kolejnym narzędziem, które mogą wykorzystywać radni to inicjatywa uchwałodawcza, czyli składanie projektów uchwał i stanowisk. W Chełmie radni wcale nie korzystali z tej możliwości. Na przeciwnym biegunie jest radny Piotr Popiel z Lublina, który podpisał się pod 18 projektami uchwał! W Lublinie zresztą średnio każdy radny podpisał się pod 7 projektami uchwał. W Lublinie nie ma radnego, który nie podpisałby się pod żadnym projektem. Tego samego nie może powiedzieć o sobie 5 radnych z Zamościa i 6 radnych z Białej Podlaskiej. Rekordzista z tych miast – radny Franciszek Josik z Zamościa podpisał się pod aż 6 projektami uchwał.
Radni wnioskują do budżetu
Choć wyłączną inicjatywę opracowania budżetu miasta ma prezydent, to radni mogą składać wnioski do budżetu. Z tej możliwości praktycznie nie korzystają radni w Zamościu. W obecnej kadencji tylko jeden radny złożył wniosek w tej sprawie. Który? Tego nie udało nam się ustalić. Dużo lepiej o środki budżetowe zabiegają radni Białej Podlaskiej, gdzie aż 5 radnych składało wnioski do budżetu. Najczęściej z tej formy korzystał radny Dariusz Litwiniuk (3 razy). Co ciekawe, w Białej Podlaskiej wnioski były składane ustnie, na sesji. Jeszcze więcej radnych wnioskowało o w Chełmie, bo aż siedmiu. Po dwa takie wnioski złożyło 4 radnych: Mariusz Kowalczuk, Adam Kister, Marek Sikora i Tomasz Kazimierczak. Z tej perspektywy w zupełnie innej galaktyce znajduje się Lublin, gdzie tylko dwóch radnych nie złożyło żadnego wniosku do budżetu: Radosław Skrzetuski i Piotr Gawryszczak.
Rada Radzie nierówna
Poniżej tabelka z danymi dot. prac poszczególnych rad. Wyraźnie widać, że w Lublinie odbywa się najwięcej głosowań i posiedzeń komisji. Nie przekłada się to jednak na większą liczbę sesji. Tych najwięcej odbywa się w Chełmie. Poza Lublinem najwięcej głosowań odbywa się w Zamościu – ponad dwa razy więcej niż w Chełmie i Białej Podlaskiej.
| Miasto | Liczba sesji | Liczba głosowań na sesjach | Liczba posiedzeń komisji |
| Biała Podlaska | 33 | 432 | 111 |
| Chełm | 55 | 533 | 184 |
| Lublin | 39 | 2055 | 481 |
| Zamość | 43 | 1152 | 203 |
Dyplomy dla radnych
Doceniając sumienność radnych, Fundacja Wolności wysłała im pamiątkowe dyplomy „Sumiennych Radnych”. Otrzymali je radni posiadający najlepsze wyniki w dwóch spośród trzech kategorii: największa frekwencja w głosowaniach, obecność na sesjach oraz na posiedzeniach komisji.
Biała Podlaska:
Bogusław Broniewicz, Franciszek Ostrowski, Jan Adam Jakubiec za 100% frekwencji w udziale w głosowaniach na sesjach Rady Miasta i 100% obecności na sesjach Rady Miasta.
Chełm:
Longin Bożeński za 100% obecności na sesjach Rady Miasta i 100% obecności na komisjach Rady Miasta.
Lublin:
Piotr Popiel za za 100% frekwencji w udziale w głosowaniach na sesjach Rady Miasta i 100% obecności na sesjach Rady Miasta.
Marcin Nowak, Jarosław Pakuła, Dariusz Sadowski za 100% obecności na sesjach Rady Miasta i 100% obecności na komisjach Rady Miasta.
Zamość:
Krzysztof Sowa za 100% frekwencji w udziale w głosowaniach na sesjach Rady Miasta, 100% obecności na sesjach Rady Miasta i 100% obecności na komisjach Rady Miasta.
Janusz Kupczyk, Piotr Błażewicz za 100% frekwencji w udziale w głosowaniach na sesjach Rady Miasta i 100% obecności na sesjach Rady Miasta.
Zdzisław Wojtak za 100% frekwencji w udziale w głosowaniach na sesjach Rady Miasta i 100% obecności na komisjach Rady Miasta.
Informacje do analizy Fundacja Wolności pozyskała z protokołów z sesji oraz posiedzeń komisji pozyskanych ze stron urzędów oraz na wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Uwzględniono w nich wyłącznie radnych zasiadających od początku kadencji. Nie uwzględniono w nich nieobecności usprawiedliwionych. W zakresie głosowań dane pochodzą z list głosowań, nie uwzględniają więc ew. problemów technicznych (sytuacji, gdy radny zagłosował przez system elektroniczny, ale głos nie został zaliczony, jednak został zapisany do protokołu). W przypadku frekwencji wyniki zaokrąglono do jedności, co oznacza, że radni posiadający 100% frekwencję w głosowaniach mogli kilka razy nie głosować. Dane są aktualne wg stanu na maj 2022.
[Materiał opracowany przez Fundację Wolności]
