11 września br. w Brzezinach odbyły się obchody „W hołdzie Bohaterom – cicha historia” pod honorowym patronatem Posła na Sejm RP Sławomira Zawiślaka.
Głównym organizatorem wydarzenia było Stowarzyszenie „Ocalić od zapomnienia” z siedzibą w Brzezinach a współorganizatorami: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Gmina Bełżec, Gminny Ośrodek Kultury w Bełżcu, Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego Zamojszczyzna oraz 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. Wydarzenie zostało współfinansowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Był to kolejny wspólny projekt ze Stowarzyszeniem „Ocalić od zapomnienia” w Brzezinach mający na celu upamiętnienie sylwetki por. Stefana Kobosa ps. „Wrzos” – partyzanckiej legendy, który ukrywał się w Brzezinach i dowodził skuteczną obroną tej miejscowości.
Obchody rozpoczęły się Polową Mszą Świętą odprawioną pod przewodnictwem kapelana 2. Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego ks. prałata ppłk. Andrzeja Puzona. Dalsza część uroczystości odbyła się zgodnie z ceremoniałem wojskowym. Po podniesieniu flagi Rzeczypospolitej Polskiej na maszt i odśpiewaniu Hymnu Państwowego w imieniu organizatorów uczestników powitała Prezes Stowarzyszenia w Brzezinach Magdalena Szczepańska.
Uroczystość była okazją do wręczenia odznaczeń okolicznościowych. Medalami „Pro Patria” przyznanymi na wniosek Prezesa ŚZŻAK Okręg Zamość Posła Sławomira Zawiślaka przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka zostali wyróżnieni: mł. chor. Andrzej Leśko z 2. Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego oraz Władysław Wolańczyk – ostatni żyjący żołnierz kompanii Narol. Aktu dekoracji dokonali Prezes ŚZŻAK Okręg Zamość S. Zawiślak, Zastępca Dyrektora Biura Wojewody Lubelskiego Waldemar Podsiadły i Burmistrz Narola Grzegorz Dominik. Zatwierdzoną przez Kancelarię śp. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego „Odznakę zasługi Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość” otrzymali: Andrzej Adamek – Wójt Gminy Bełżec, Wiesław Kołodziej – regionalista z Lipia i Edward Mikołowicz. Medale zostały przyznane na podstawie decyzji Zarządu ŚZŻAK O/Z na wniosek środowiska tomaszowskiego.
W trakcie uroczystości zaprezentowane zostały rzeźby powstałe podczas letniego pleneru rzeźbiarskiego pn. „Wdzięczni bohaterom”. Artyści wyrzeźbili w dębach naturalnych rozmiarów postacie żołnierzy AK, lokalnych bohaterów: dowódcy kompanii Narol – Karola Kosteckiego ps. „Kostek”, dowódcy III plutonu Brzeziny Bełżeckie – Stefana Kobosa ps. „Wrzos” i łącznika między dwoma dowódcami, adiutanta Kobosa – Eugeniusza Szczepańskiego ps. „Turski”. Miała miejsce także promocja wydanej, przy wsparciu Prezesa ŚZŻAK O/Z Posła Sławomira Zawiślaka, przez Stowarzyszenie w Brzezinach książki pt. „Historia o której się nie mówi – porucznik Stefan Kobos ps. Wrzos”, którą na pamiątkę tego wydarzenia wszyscy uczestnicy otrzymali nieodpłatnie. Dzięki pozyskanym przez ŚZŻAK Okręg Zamość funduszom obecnie realizowany jest również film dokumentalny poświęcony ww. legendarnemu dowódcy.
Kolejnym punktem programu były przemówienia okolicznościowe zaproszonych gości. Głos zabrali: Prezes ŚŻŻAK O/Z Sławomir Zawiślak, Wójt Gminy Bełżec Andrzej Adamek, Wicestarosta Powiatu Tomaszowskiego – Jarosław Korzeń oraz Kierownik Oddziału Gospodarki Nieruchomościami w Delegaturze LUW w Zamościu Aleksander Kalisz, który odczytał list Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka skierowany do uczestników.
Następnie dokonano uroczystego odsłonięcia czterech tablic informacyjnych „Ku pamięci por. Stefana Kobosa”. Odsłonięcia pierwszej tablicy ukazującej schemat organizacyjny ZWZ AK Okręg Lublin dokonali: Prezes ŚZŻŻAK O/Z S. Zawiślak, dowódca 2. HPR ppłk Jakub Garbowski, ks. prałat Andrzej Puzon i por. Andrzej Jaroszyński. Drugą tablicę przedstawiającą kryjówkę „Wrzosa” odsłoniły dzieci Antoniego Kuśmierczaka, u którego Kobos ukrywał się 5 lat. Trzecią tablicę, która ukazuje kryjówkę „Wrzosa” w zabudowaniach Komadowskich odsłonił Wicestarosta Powiatu Tomaszowskiego Jarosław Korzeń i Paweł Komadowski. Czwartą tablicę prezentującą wał przeciwczołgowy odsłonił Wójt Gminy Bełżec Andrzej Adamek oraz Dyrektor Muzeum i Miejsca Pamięci w Bełżcu Tomasz Hanejko.
Po uroczystym odsłonięciu ww. tablic, oddaniu salwy honorowej, odegraniu „Hasła Wojska Polskiego” i utworu okolicznościowego „Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego” przez 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy odbył się koncert patriotyczny „W hołdzie Bohaterom – cicha historia”, w którym wystąpił Norbert „Smoła” Smoliński, lider zespołu Contra Mundum oraz poczęstunek żołnierski.
Uczestnicy obchodów mieli również możliwość zapoznania się ze służbą wojskową w Siłach Zbrojnych RP w przygotowanym punkcie promocyjno-informacyjnym oraz obejrzenia pokazu statystycznego sprzętu wojskowego zorganizowanego przez 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy.
W uroczystościach wzięli udział m.in.: Poseł na Sejm RP Sławomir Zawiślak – Prezes ŚZŻAK Okręg Zamość, ks. prałat ppłk Andrzej Puzon, dr. Wojciech Hanus IPN Oddział Rzeszów, Kierownik Oddziału Gospodarki Nieruchomościami w Delegaturze LUW w Zamościu – Aleksander Kalisz, Zastępca Dyrektora Biura Wojewody Lubelskiego – Waldemar Podsiadły, Burmistrz Narola – Grzegorz Dominik, Jarosław Korzeń – Wicestarosta Powiatu Tomaszowskiego, Wiesław Cielica – Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Tomaszowskiego, Magdalena Szczepańska – Prezes Stowarzyszenia „Ocalić od zapomnienia” w Brzezinach, Władysław Wolańczyk – ostatni żyjący żołnierz kompani Narol, Andrzej Adamek – Wójt Gminy Bełżec, Alicja Kopczan – Sekretarz Gminy Bełżec, płk Jakub Garbowski – Dowódca 2. Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego, st. kpt. Piotr Gronowicz – Komendant Państwowej Straży Pożarnej w Hrubieszowie, st. ogniomistrz Marcin Jasiński, Agnieszka Biernacka-Ochal – Kierownik Klubu 3. ZBZ, członkowie Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Zamość, mł. chor. Witold Mazurkiewicz z 25. BLP w Zamościu, Jacek Pawłucki – Dyrektor Biblioteki Publicznej w Tomaszowie Lub., Zbigniew Duchalski – Kierownik GOPSu w Bełżcu, członkowie Stowarzyszenia Patriotyczny Szczebrzeszyn, członkowie Tomaszowskiego Szwadronu im. 1 Pułku Korpusu Ochrony Pogranicza, harcerze z 10. DH „Traperski Krąg” wraz z harcmistrz Anną Rojek, DH „Ekoludki” z Bełżca i „Ekoharce”, poczty sztandarowe ŚZŻAK Kół Rejonowych: Tomaszów Lubelski, Zamość, Uchanie, sztandar Związku Harcerstwa RP oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy Brzezin i okolicznych miejscowości.
Zadania pt. „Historia, o której się nie mówi – porucznik Stefan Kobos pseudonim Wrzos” oraz „W hołdzie Bohaterom-cicha historia” współfinansowane były z Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Wsparcia i pomocy udzielili: PKP LHS sp. z o.o. w Zamościu, Instalbud E. Gałek i Partnerzy sp. j., ŚZŻAK Okręg Zamość, Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego Zamojszczyzna, Bank Spółdzielczy w Lubyczy Królewskiej, Gmina Bełżec, Stowarzyszenie Samorządów Powiatu Tomaszowskiego, Bro-Bud, Mobil Dach, Gabinet Weterynaryjny Wojciech Pawluk, Roman i Witold Szpindor.
Plener rzeźbiarski pt. „Wdzięczni bohaterom”, publikacja i promocja książki pt. „Historia o której się nie mówi porucznik Stefan Kobos ps. Wrzos” zostały współfinansowane przez Bogdankę S.A. Lubelski Węgiel, spółkę wspierającą zrównoważony rozwój Lubelszczyzny, a także przy współpracy Nadleśnictwa Tomaszów, Biłgoraj i Józefów oraz 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy.
źródło: ŚZŻAK Okręg Zamość
