31 lipca 2019 r., w przeddzień 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, naczelniczka ZHP hm. Anna Nowosad rozkazem specjalnym ogłosiła w Związku Harcerstwa Polskiego Alert Pamięci:„ 27 września 1939 roku w okupowanej Warszawie rozpoczął się rozdział historii, który na pokolenia zdefiniował etos polskiego harcerstwa. Nasi poprzednicy wobec ogromu tragedii pierwszych dni II Wojny Światowej zdecydowali, że Związek Harcerstwa Polskiego przejdzie do podziemia i prowadzić będzie pracę konspiracyjną. „Szare Szeregi” stały się kryptonimem harcerstwa czasów wojny, w zbiorowej pamięci łącząc dziedzictwo Pogotowia Harcerek, czyli „Związku Koniczyn”, a później „Bądź gotów!”, z pracą Organizacji Harcerzy. Słowa „Dziś – Jutro – Pojutrze” wyznaczyły awangardowy program wychowania Polaków w warunkach wojennej zawieruchy.
Osiemdziesiąt lat temu harcerskie zawołanie „Czuwaj!” nabrało nowego znaczenia. Stanęliśmy do służby. Wielu z naszych harcerskich braci i sióstr w konspiracji i powstaniu warszawskim oddało Polsce ofiarę życia. Kolejni za służbę w Szarych Szeregach musieli odpowiadać przed komunistycznymi władzami powojennej Polski. Ich służba i poświęcenie zbudowały tożsamość i legendę. Przypomnijmy o nich naszym harcerzom. Raz jeszcze, w tych sierpniowych i wrześniowych dniach, przywróćmy ich pamięć.”
W odpowiedzi na Alert, zuchy, harcerze i instruktorzy Hufca ZHP w Zamościu, w dniu 80. rocznicy Powstania Polskiego Państwa Podziemnego utworzyli na Zamojskim Rynku Znak Polski Walczącej. Znak ten, zwany również „Kotwicą”, powstał w 1942r., zaprojektowany najprawdopodobniej przez harcerkę Annę Smoleńską. Podczas okupacji hitlerowskiej był narzędziem walki „małego sabotażu”. Malowany na murach podtrzymywał nadzieję na zwycięstwo. Dawał czytelny sygnał wrogom, że duch w narodzie jeszcze nie zginął, że trwają przygotowania do walki.
Dziś Znak Polski Walczącej jest symbolem pamięci, wdzięczności dla tych, którzy walczyli o to, byśmy mogli żyć w niepodległej Polsce. Ustawiając „Kotwicę”, zuchy, harcerze i instruktorzy Hufca ZHP w Zamościu, oddali hołd twórcom i bojownikom Polskiego Państwa Podziemnego, w tym Szarych Szeregów. Przypomnieli również zobowiązanie, iż będą żyć najpiękniej jak umieją, wcielając w życie harcerskie ideały służby Bogu, Polsce i bliźnim.
Autorzy: zuchy, harcerze i instruktorzy Hufca ZHP w Zamościu
Fot: Kazimierz Chmiel
