1 sierpnia w Zamościu i Biłgoraju odbyły się obchody 75. rocznicy Powstania Warszawskiego.
Uroczyste obchody w Zamościu organizowane z inicjatywy ŚZŻAK O/Z od kilkudziesięciu lat w tym roku we współpracy z Parafią Katedralną Zmartwychwstania Pańskiego i Św. Tomasza Apostoła w Zamościu oraz 3. Zamojskim Batalionem Zmechanizowanym to hołd oddany przez mieszkańców miasta Zamość i regionu Bohaterom Powstania Warszawskiego – jednej z największych akcji zbrojnych polskiego państwa podziemnego w okupowanej przez Niemców Europie.
Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00, tzw. godzinie „W”. Miało ono na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Powstanie, planowane na kilka dni, upadło po 63 dniach walki. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które po Powstaniu zostało niemal całkowicie spalone i zburzone.
Tegoroczne uroczystości patriotyczno-religijne 75. rocznicy Powstania Warszawskiego w Zamościu rozpoczęły się około godz. 14.30 tradycyjnie przy pomniku Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej (przy ul. Partyzantów, obok Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Zamościu). Po podniesieniu flagi i odśpiewaniu hymnu narodowego Wiceprezes ŚZŻAK Okręg Zamość – Marian Derkacz, w imieniu organizatorów, przywitał uczestników uroczystości. Następnie okolicznościowe przemówienie wygłosił Wiceprezes ŚZŻAK O/Z por. Andrzej Jaroszyński.
W trakcie części oficjalnej dokonano wręczenia przyznanych na wniosek ŚZŻAK Okręg Zamość przez Szefa UdSKiOR odznaczeń – Medali „Pro Patria”. Wręczenia odznaczeń dokonał przedstawiciel Wojewody Lubelskiego, Dyrektor Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Zamościu – Sebastian Paul oraz Poseł na Sejm RP Sławomir Zawiślak, pełniący społeczną funkcję Prezesa ŚZŻAK O/Z. Odznaczenia otrzymali aktywni w społecznej pracy patriotycznej członkowie Koła Rejonowego ŚZŻAK O/Z w Hrubieszowie : Leokadia Owsik, Edward Koza, Czesław Stolarczyk i Czesław Stepaniuk. W kontynuacji punktu uroczystości związanego z wręczeniem odznaczeń za szczególne zasługi na rzecz ŚZŻAK Okręg Zamość „Honorową Odznakę ŚZŻAK Okręg Zamość” odebrali: por. Karolina Szady ps. „Brzoza”, Irena Waszyńska, chor. Mariusz Bartnik, mjr Wojciech Brykner, ppor. Andrzej Nowosad, Anna Cichosz, Irena Cecot, Mirosław Bańkowski. Ww. odznaczenia wręczyli Prezes ŚZŻAK O/Z Sławomir Zawiślak, Wiceprezes Związku por. Andrzej Jaroszyński i członek Związku kpt. Józef Łaba.
W trakcie ceremoniału wojskowego por. Michał Żak odczytał apel pamięci, a żołnierze 3 . Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego oddali salwę honorową. Na zakończenie uroczystości pod pomnikiem AK Prezes Związku Poseł na Sejm RP S. Zawiślak serdecznie podziękował w imieniu organizatorów wszystkim obecnym za udział w 75. rocznicy Powstania Warszawskiego i zaprosił na nagrany przez ŚZŻAK O/Z we współpracy z TVP3 Lublin film dokumentalny pt. „Wszystko dla Polski – dzieje II Zamojskiego Inspektoratu AK”, który wyświetlony zostanie w ramach 7. Zamojskiego Festiwalu Filmowego „Spotkania z historią” w dniu 15 sierpnia br. o godz. 16:00 w Centrum Kultury Filmowej „Stylowy” w Zamościu. Na zakończenie uroczystości delegacje złożyły kwiaty przy pomniku Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej.
W uroczystości wzięli udział m.in.: jeden z organizatorów obchodów Poseł Sławomir Zawiślak – Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej O/Zamość, Sebastian Paul – Dyrektor Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Zamościu, Maria Gmyz – Radna Sejmiku Województwa lubelskiego, przedstawiciel biura poselskiego Posła Jarosława Sachajko, przedstawiciel biura Senatora Jerzego Chróścikowskiego, Andrzej Wnuk -Prezydent Miasta Zamość, Piotr Błażewicz – Przewodniczący Rady Miasta Zamość, Monika Zawiślak i Franciszek Josik – Radni Miasta Zamość, Marek Walewander – Przewodniczący NSZZ „Solidarność” Oddział Zamość, Artur Waśko – Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 6 w Zamościu, Agnieszka Biernacka – Kierownik Klubu 3 Batalionu Zmechanizowanego w Zamościu, liczni przedstawiciele służb mundurowych, kilkanaście pocztów sztandarowych (m. in. poczty sztandarowe ŚZŻAK O/Z, Straży Pożarnej, Policji, Zakładu Karnego, Wojska Polskiego, Internowanych Zamojszczyzny, Szkoły Podstawowej Nr 6 w Zamościu).
Około godz. 15.10 uczestnicy uroczystości przeszli ulicami Partyzantów, Łukasińskiego, Grodzką, Akademicką do Katedry Zamojskiej, gdzie została odprawiona Msza Św. w intencji Ojczyzny. Kazanie wygłosił proboszcz Parafii Katedralnej Zmartwychwstania Pańskiego i Św. Tomasza Apostoła w Zamościu ks. Robert Strus. Następnie na Rynku Wielkim w Zamościu miała miejsce dalsza część uroczystości organizowana już przez Urząd Miasta Zamość.
Uroczystości poświęcone upamiętnieniu 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego w Biłgoraju zostały zorganizowane wspólnie przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość – Rejon Biłgoraj, Grupę Rekonstrukcji Historycznej im. por. Konrada Bartoszewskiego ps. „Wir” oraz Burmistrza Miasta Biłgoraj.
Tegoroczne uroczystości, zgodnie z tradycją, rozpoczęły się w dniu 1 sierpnia od Mszy Św. odprawionej w Kościele pw. Św. Jerzego w intencji Ojczyzny, Powstańców Warszawskich i Weteranów Żołnierzy AK, pod przewodnictwem ks. Stanisława Góry. Po Mszy Św. około godz. 16.45, uczestnicy przeszli główną arterią miasta pod Pomnik Armii Krajowej znajdujący się na terenie Parku Solidarności. Tu o godzinie 17.00, w tzw. godzinę „W”, dźwięk syren przypomniał mieszkańcom Biłgoraja o 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
Następnie, zgodnie z ceremoniałem wojskowym od podniesienia flagi na maszt przez żołnierzy kompanii honorowej 25. Batalionu Lekkiej Piechoty w Zamościu, wchodzącej w skład 2. Lubelskiej Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej oraz wspólnego odśpiewania Hymnu Narodowego rozpoczęła się część oficjalna.
W imieniu organizatorów zebranych uczestników powitał Prezes ŚZŻAK Rejon Biłgoraj, Tomasz Książek natomiast Członek ŚZŻAK Rejon Biłgoraj Anna Kozdra w swoim wystąpieniu okolicznościowym przedstawiła m.in. rys historyczny wydarzeń z 1 sierpnia 1944 roku. W dalszej kolejności członek ŚZŻAK Rejon Biłgoraj Stanisław Schodziński zaprezentował stanowisko ŚZŻAK Rejon Biłgoraj w sprawie wydarzeń związanych z profanacją symboli religijnych i patriotycznych.
W trakcie części oficjalnej dokonano także wręczenia odznaczeń. Medal „Pro Patria” z rąk Posła na Sejm RP Sławomira Zawiślaka (pełniącego społecznie funkcję Prezesa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość) i przedstawiciela Wojewody Lubelskiego, Dyrektora Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Zamościu – Sebastiana Paula otrzymała wieloletnia Prezes ŚZŻAK Rejon Biłgoraj 90-letnia por. Irena Kulińska ps. „Rosa”. Za szczególne zasługi na rzecz ŚZŻAK Okręg Zamość „Honorową Odznakę ŚZŻAK Okręg Zamość” otrzymali: członkowie ŚZŻAK O/Z – Jan Perkowski oraz Przewodniczący Grupy Rekonstrukcji Historycznej im. ppor. Konrada Bartoszewskiego „Wir” – Grzegorz Koperwas.
Podczas uroczystości głos zabrali m.in. Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość Poseł Sławomir Zawiślak, Radna Sejmiku Województwa Lubelskiego Maria Gmyz, która odczytała list Marszałka Województwa Lubelskiego oraz Beata Strzałka, Członek Zarządu Powiatu Biłgorajskiego, która odczytała list Przewodniczącego Sejmiku Województwa Lubelskiego, Michała Mulawy.
Na zakończenie części oficjalnej odczytany został apel pamięci i oddano salwę honorową, a obecne delegacje pod Pomnikiem Armii Krajowej złożyły wieńce i kwiaty. Krótką modlitwę wygłosił natomiast ks. Stanisław Góra.
Tegoroczne biłgorajskie uroczystości 75. rocznicy Powstania Warszawskiego zostały wzbogacone także o część artystyczną, w ramach której trębacz odegrał melodię „Śpij kolego”, zaś Ewa Bordzań w swojej interpretacji recytatorskiej przedstawiła wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego pt. „Elegia o chłopcu polskim”. Następnie miała miejsce rekonstrukcja historyczna epizodów warszawskich walk ulicznych w wykonaniu grup rekonstrukcji historycznych m. in. z Tomaszowa Lubelskiego, Zamościa, Biłgoraja, Łańcuta i Krakowa. Efekty specjalne zapewnili pirotechnicy w Warszawy. Dla uczestników obchodów organizatorzy przewidzieli także ciepły poczęstunek w postaci grochówki żołnierskiej, serwowanej z oryginalnej kuchni polowej i zaprosili ww. do udziału w przyszłorocznych uroczystościach.
W obchodach 75. rocznicy Powstania Warszawskiego w Biłgoraju udział wzięli m.in.: Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Poseł Sławomir Zawiślak, Radna Sejmiku Województwa Lubelskiego Maria Gmyz, Dyrektor Delegatury LUW w Zamościu Sebastian Paul, przedstawiciele władz miasta i powiatu biłgorajskiego, przedstawiciele służb mundurowych, członkowie grup rekonstrukcji historycznej, młodzież szkolna oraz mieszkańcy Biłgoraja. Licznie reprezentowane były również poczty sztandarowe, delegacje i organizacje kombatanckie, związkowe, samorządowe i pozarządowe.
Pełne galerie zdjęć z obu wydarzeń można znaleźć na stronie internetowej www.akzamosc.pl.
-Materiał nadesłany
