W dniach 6-7 lipca w Radecznicy po raz kolejny odbędą się uroczystości upamiętniające działalność II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej dowodzonego przez płk. Mariana Pilarskiego ps. „Jar” pod hasłem „Konspiracja w Klasztorze”. Nowy Kurier Zamojski po raz kolejny ma zaszczyt być patronem medialnym wydarzenia.
II Inspektorat Zamojskiego AK – jak twierdzą historycy – był największą inicjatywą antykomunistyczną w Polsce po 1947 roku. Organizacja, której sztab umiejscowiony był w klasztorze bernardynów w Radecznicy, liczyła ponad 150 członków i współpracowników. Jej celem była szeroko rozumiana działalność antykomunistyczna, skupiona głównie na niekinetycznych działaniach albowiem polegała na zbudowaniu struktur wojskowych oraz zbieraniu broni na wypadek wybuchu nowego konfliktu, a także prowadzenia działalności propagandowej. Ponadto konspiratorzy mieliby prowadzić działalność wywiadowczą (np. robić spisy stacjonowania jednostek) i kontrwywiadowczą. II Inspektorat posiadał również lotne oddziały zbrojne, których zadaniem była likwidacja komunistów i szpicli.
Urząd Bezpieczeństwa podjął próbę rozbicia II Zamojskiego Inspektoratu AK wiosną 1950 r., w wyniku nieszczęśliwego zrządzenia losu bardzo szybko resort rozszyfrował jego kierownictwo oraz rozpoczął aresztowania. Na mocy wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie dowódca II Inspektoratu płk Marian Pilarski „Jar” wraz z Stanisławem Bizior „Eam” zostali skazani na karę śmierci, którą wykonano na Zamku Lubelskim 4 marca 1952 roku. Nie były to jedyne „kaesy” wśród członków II Inspektoratu, zaś pozostali jego członkowie byli skazywani na wieloletnie więzienia.
Ich szczątki odnaleziono w styczniu 2017 r. w nieoznakowanych kwaterach na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie. Ich ekshumacji dokonano w ramach prowadzonego przez IPN śledztwa, w oparciu o znowelizowane w 2016 roku przepisy ustawy o IPN oraz ustawy o cmentarzach i grzebaniu zmarłych. Miejsce domniemanego pochówku obu ofiar komunizmu, znajdujące się pod jednym ze współczesnych nagrobków, wytypowali historycy z lubelskiego oddziału IPN na podstawie dokumentów służb bezpieczeństwa i akt cmentarnych. Pochówku dokonano 14 października 2017 r w krypcie żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK, która znajduje się pod Bazyliką Św. Antoniego w Radecznicy.
Wydarzenie organizowane jest przez Stowarzyszenie „Głos Bohatera” i Stowarzyszenie na rzecz rozwoju lokalnego „Mokrelipie” przy współpracy z wieloma innymi partnerami rządowymi oraz społecznymi. Patronat Honorowy nad uroczystościami sprawują Minister Obrony Narodowej – Mariusz Błaszczak, Poseł na Sejm RP – Sławomir Zawiślak, Wojewoda Lubelski – Przemysław Czarnek, Prezes IPN – Jarosław Szarek.
Komitet Organizacyjny z Przewodniczącym Wojciechem Kondratem, jak zawsze zadbał o bogaty i przemyślany program uroczystości.
PROGRAM UROCZYSTOŚCI:
PIĄTEK 6 lipca 2018
Plac za Urzędem Gminy w Radecznicy
20:30 – panel dyskusyjny – “Kościół a Polskie Podziemie Niepodległościowe”
21:00 – pokaz filmu “Gurgacz – kapelan Wyklętych”
SOBOTA 7 lipca 2018
11:45 – uroczysty przemarsz Orkiestry Wojskowej, Pocztów Sztandarowych, Kompanii Honorowej WP, Jednostek Strzeleckich, Grup Rekonstrukcyjnych, zaproszonych gości i uczestników uroczystości z placu za Urzędem Gminy w Radecznicy do Bazyliki Objawień Św. Antoniego w Radecznicy
12:00 – Msza Święta w intencji żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK
13:15 – Ceremoniał Wojskowy: Hymn Narodowy, Apel Pamięci i Salwa Honorowa
13:40 – złożenie wieńców w krypcie żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK
13:55 – przemarsz uczestników uroczystości na plac za Urzędem Gminy w Radecznicy
14:00 – rozpoczęcie Festynu Wojskowego
15:00 – POKAZY DZIAŁAŃ WOJSKOWYCH
– 16 Tczewski Batalion Saperów – pokaz działań na polu minowym z wykorzystaniem lekkiego robota saperskiego
– Jednostki Strzeleckie OSW
– Grupa Edukacji Historycznej Fundacji Niepodległości – pokaz działań bojowych artylerii przeciwlotniczej z armatą Bofors 40 mm
16:00 – spotkanie z pracownikami Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN
18:00 – inscenizacja historyczna “Obława na Wyklętych”
19:00 – koncert patriotyczny: Andrzejkowe Nutki, Kapela Turobińska, Forteca
21:00 – ognisko partyzanckie
STOISKA:
– 2 Lubelska Brygada Obrony Terytorialnej – stoisko promocyjne
– 16 Tczewski Batalion Saperów – stoisko promocyjne oraz Patrol Saperski
– Instytut Pamięci Narodowej – stoisko informacyjne
– Grupa Rekonstrukcji Historycznej “Wir” – obóz partyzancki
– Tomaszowski Klub Miłośników Historii – diorama szpitala partyzanckiego
– Towarzystwo Gimnastyczne Sokół – ścianka wspinaczkowa i strzelnica pneumatyczna
– Punkt Medyczny SIM PCK Lublin
– Grupa Edukacji Historycznej Fundacji Niepodległości – pojazdy historyczne
– GRH im. 1 Pułku Legii Nadwiślańskiej Ziemi Lubelskiej NSZ
– Jednostki Strzeleckie z terenu Lubelszczyzny – stoisko promocyjne
– Punkt gastronomiczny
