W Klubie Batalionowym w Zamościu miała miejsce premiera filmu dokumentalnego “Józef Śmiech “Ciąg” – jak było naprawdę?, wyprodukowany przez zamojski oddział Światowego Związku Żołnierzy AK i TVP 3 Lublin, a wyreżyserowany przez małżeństwo Magdalenę i Rafała Kołodziejczyk.
To drugi po filmie “Wszystko dla Polski. Powstanie Zamojskie 1942-1944” wspólny projekt reżyserów i Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Zamość. Po projekcji dokumentu, Poseł Sławomir Zawiślak zapowiedział, że w planach jest kolejny dokument o żołnierzach niezłomnych.
Film “Józef Śmiech “Ciąg” – jak było naprawdę?” nie jest, jak zapewne wielu oczekiwało, historią o partyzanckich dokonaniach kapitana “Ciąga”. Jest historycznym rozrachunkiem z krzywdzącą przeszłością.
Z akt bezpieki wynika, że Józef Śmiech był agentem bezpieki od lat 50. do 80. Na podstawie dokumentów SB zgromadzonych w IPNie powstało opracowanie, które jednoznacznie określiło Józefa Smiecha ps. “Ciąg” jako zdrajcę i agenta. W kontrze do tej publikacji i towarzyszącej jej atmosferze dyskredytowania “Ciąga” staje jego stryjeczny wnuk – Sebastian Szajner, który do realizatorów zgłosił się po pierwszej konferencji prasowej i zaangażował się w poszukiwania, stając się w pewnym sensie narratorem.
Po filmie, Sebastian Szajner podzielił się emocjami, które towarzyszyły całej rodzinie w okresie powstawania filmu. Rodzina “Ciąga” nie chciała być posądzona o brak obiektywizmu. Sam Szajner starał się być maksymalnie krytyczny wobec oceny Józefa Śmiecha i wydarzeń sprzed lat.
Sebastian Szajner, z wykształcenia psycholog, stawia czoła esbeckim notatkom oraz nierzetelności jakiej dopuścił się w 2008 roku dr Krzysztof Trochman z rzeszowskiego oddziału IPN. Krok po kroku zagłębiał się w historii przodka, szukał miejsc i ludzi, którzy pomogliby mu rzucić światło historyczne na Wnuk słynnego dowódcy Partyzantów na Zamojszczyźnie rozmawia z sąsiadami “Ciąga” ze Skierbieszowa, dopytuje o informacje, które pojawiły się notatkach bezpieki, weryfikuje je z rzeczywistymi relacjami. Spotyka się także z potomkami partyzantów, na których według akt SB Józef Śmiech donosił.
Szajner i realizatorzy dokumentu nie szukają absolutnie dowodów na “krystaliczność” Śmiecha. Niejako przy okazji, z relacji najstarszych mieszkańców Skierbieszowa, widzowie dowiadują się, że Józef Śmiech był człowiekiem honoru, obdarzonym zaufaniem i szacunkiem sąsiadów.
Zamysłem realizacji filmu, było pobudzenie widzów do dyskusji, do tego, by samemu móc ocenić “Ciąga” oraz fakt jego rzekomej lub rzeczywistej współpracy ze służbami. Ważne by w tej ocenie wziąć pod uwagę fakty historyczne, a w tym już pomaga widzowi wnuk Śmiecha – Sebastian Szajner.
Aby nie ujawniać wszystkich szczegółów filmu, warto polecić jego obejrzenie. Najbliższa okazja już 24 lutego o 20.30. Film “Józef Śmiech “Ciąg” – jak było naprawdę? zostanie wyemitowany na antenie TVP Lublin.
Zdradliwa Ubecka żmija nie bohater! Bolszewicki kapuś.
Ok, załóżmy, że tak było. Dowody?